Τετάρτη 1 Ιουλίου 2015

Συνέντευξη για το Jane Austen's Greek Fan Club

Μια ματιά στον κόσμο της Τζέιν Όστεν : Παρουσίαση του βιβλίου και συνέντευξη του Αλέξανδρου Κεφαλά
 

Οι εκδόσεις Λεμβος έβγαλαν μια καινούργια σειρά βιβλίων ,τα "Μικρά βιογραφικά" . Για καλή μας τύχη στη σειρά υπάρχει και η βιογραφία της Όστεν . Όποιος οστενοκολλημένος σέβεται τον εαυτό του πρέπει να έχει το συγκεκριμένο βιβλίο στη βιβλιοθήκη του . Στοιχίζει κάτι λιγότερο από 5 ευρώ χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν είναι καλό από άποψη ποιότητας . Είναι ένα πανέμορφο βιβλιαράκι , με τέλεια εικονογράφηση και πολύ όμορφο εξώφυλλο .



Η γραφή του Αλέξανδρου Κεφαλά είναι εξαιρετική . Ομολογώ πως δεν τον γνώριζα παρόλο που έχει γράψει κι άλλα βιβλία . Το βιβλίο κυλάει όμορφα και το διαβάζεις μονορούφι πίνοντας ένα φλιτζάνι τσάι . Παρόλο που πρόκειται για βιογραφία , το βιβλίο δεν είναι καθόλου κουραστικό . Ο τρόπος γραφής του είναι πολύ ταιριαστός με αυτόν την Τζέιν Όστεν αλλά και με το στυλ εκείνης της εποχής . Έμαθα πολλά για την Όστεν και την εποχή της ,που δεν τα γνώριζα και τα διάβασα με μεγάλο ενδιαφέρον . Είναι σαν να κρυφοκοιτάζεις από ένα παράθυρο και με ένα μαγικό τρόπο αυτά που βλέπεις να ανήκουν σε μια άλλη εποχή . 
 
Χαίρομαι που ήρθαμε σε επαφή με τον κ. Κεφαλά και τον γνώρισα , έστω και διαδικτυακά . Θέλω να τον ευχαριστήσω για ακόμη μια φορά που μου έστειλε ως δώρο το βιβλίο του και μάλιστα με αφιέρωση , που αφιέρωσε χρόνο για να απαντήσει σε κάποιες ερωτήσεις μου και που με έφερε σε επαφή με τις εκδόσεις Λέμβος . Θα ήθελα να ευχαριστήσω και τον εκδοτικό οίκο που χωρίς δεύτερη σκέψη πρόσφερε δύο αντίτυπα για κλήρωση στη σελίδα μας στο facebook . Επίσης θέλω για ακόμη μια φορά να δώσω συγχαρητήρια στον κ. Κεφαλά και στον εκδοτικό για την προσπάθεια τους στη σειρά "Μικρά βιογραφικά". Το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό , το βιβλίο είναι πολύ οικονομικό , η τιμή είναι προσιτή για όλους και είναι τσέπης χωρίς έχει την ποιότητα που έχει ένα βιβλίο από εφημερίδα .



                                           

b Καλησπέρα σας, κύριε Κεφαλά. Με αφορμή το βιβλίο σας «Μια ματιά στον κόσμο της Τζέιν Όστεν» εκδ. Λέμβος, από τα ελάχιστα ελληνικά βιβλιά αφιερωμένα στην Όστεν, θα ήθελα να μας μιλήσετε γι’ αυτό.


Καλησπέρα σας. Σας ευχαριστώ πολύ για την ευγενική σας πρόσκληση. Δεχθείτε επίσης τα συγχαρητήριά μου για τον ιστότοπό σας και τις προσπάθειες διάδοσης της «οστενικής» κουλτούρας που κάνετε μέσα από αυτόν. Το βιβλίο ανήκει στη σειρά Μικρά Βιογραφικά των εκδόσεων Λέμβος και γεννήθηκε από την αγάπη μου για τη ζωή και το έργο της Αγγλίδας συγγραφέως. Εκτός από θερμός αναγνώστης των μυθιστορημάτων της, είμαι και λάτρης της εποχής της Αντιβασιλείας. Για χρόνια, λοιπόν, συνέλεγα πληροφορίες. Κάποια στιγμή ξεκίνησα ένα μικρό blog (Austen’s Delight) κι άρχισα δειλά να αναρτώ διάφορα σχετικά με τη ζωή και την εποχή της Όστεν. Η πολύ καλή μου φίλη και ηθοποιός Έφη Παπαθεοδώρου (η γνωστή σε όλους μας «Θεοπούλα») διαβάζοντας τις αναρτήσεις ενθουσιάστηκε και με παρότρυνε να τις συγκεντρώσω σε ένα μικρό τόμο. Το συζήτησα με τον εκδότη μου Δημήτρη Τσουκάτο, που αν και νέος άνθρωπος έχει τη στόφα και την αγάπη για το βιβλίο του παλιού εκδότη. Κι εκείνος, με τη σειρά του, θεώρησε καλό να επεκταθούμε και σε άλλους λογοτέχνες, και κάπως έτσι γεννήθηκε η σειρά Μικρά Βιογραφικά. Το βιβλίο αυτό είναι αποτέλεσμα προσωπικής αγάπης και ενασχόλησης αλλα και δημιουργικής συλλογικότητας παράλληλα.


b Πότε και πώς ξεκίνησε η σχέση σας με την Τζείν Όστεν;

Ανήκω στη μεταβατική εκείνη γενιά, προτού η τεχνολογία και το διαδίκτυο εισβάλουν για τα καλά στη ζωή μας. Εννοώ πως σήμερα είναι πολύ πιο εύκολο για κάποιον να βρει πλήθος πληροφοριών για έναν αγαπημένο συγγραφέα από το ίντερνετ. Η πρώτη μου, λοιπόν, επαφή με την κυρία Όστεν ήταν οπτική... Κάποιο καλοκαίρι – θα πήγαινα τότε στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, τετάρτη νομίζω – στον Πλαταμώνα όπου παραθέριζα ένα video club έκανε διάλυση. Ανάμεσα στις βιντεοταινίες που ήταν προς πώληση ανακάλυψα το Pride & Prejudice (BBC 1979). Δεν ξέρω τι με ώθησε να το αγοράσω, αλλά πραγματικά η σειρά με μαγνήτισε. Φυσικά, σε εκείνη την ηλικία δε γνώριζα πως πρόκειται για τηλεοπτική μεταφορά του εμβληματικού της μυθιστορήματος, δε θυμάμαι καν αν είχα ακούσει ποτέ το όνομα της συγγραφέως. Ένα χρόνο μετά σε κάποιο βιβλιοπωλείο στην Αθήνα βρήκα και το βιβλίο. Έκτοτε ξεκίνησε ένας «έρωτας» με την Όστεν που διαρκεί μέχρι και σήμερα. Μέχρι το Γυμνάσιο είχα διαβάσει όλα της τα μυθιστορήματα, πρώτα στα Ελληνικά κι έπειτα στο πρωτότυπο, και φυσικά παρακολουθούσα όλες τις κινηματογραφικές μεταφορές που έβγαιναν κατά καιρούς. Παράλληλα, οποιαδήποτε μελέτη έπεφτε στα χέρια μου για το έργο και την εποχή της την «ξεσκόνιζα».

b  Τι σας οδήγησε στη συγγραφή του βιβλίου «Μια ματιά στον κόσμο της Τζέιν Όστεν»;

Υποκινούμενος από την αγάπη μου για το έργο της Όστεν και τη γνώση μου για την εποχή της, ξεκίνησα αυτήν τη μικρή βιογραφία, που όμως δεν είναι αμιγώς και αυστηρά μια ακαδημαϊκή μελέτη. Όπως γράφω και στο επίμετρο, η τιμή αυτή ανήκει στους θεωρητικούς και τους μελετητές της λογοτεχνίας. Ως λογοτέχνης προσπάθησα να κινηθώ σε πιο προσωπικούς τόνους υφολογικά, και σε ενότητες που ξεφεύγουν από τα στενά όρια της βιογραφίας. Στόχος μου ήταν – και νομίζω πως το πετύχαμε, αν κρίνω από τις θετικές κριτικές που λαμβάνουμε – να φέρω τον αναγνώστη σε μια πρώτη επαφή όχι μόνο με το έργο της Όστεν αλλά και με τη μακρινή κι άγνωστη για μας περίοδο της Αντιβασιλείας, στην οποία έζησε και μεγαλούργησε. Αυτό που με ενδιέφερε ήταν η καταγραφή ενός τρόπου ζωής και ηθών που δύσκολα κατανοεί ο σύγχρονος αναγνώστης – πόσω μάλλον ο Έλληνας αναγνώστης, που δε μοιράζεται την ίδια ιστορική παράδοση και κουλτούρα. Είναι αυτό που δηλώνει και ο τίτλος, «μια ματιά στον κόσμο» της, ένα παράθυρο που μας οδηγεί περίπου δύο αιώνες πίσω και μας δίνει μια γεύση της ζωής της. 



b  Πόσο δύσκολο είναι να γράψει κανείς ένα τέτοιο βιβλίο και τι έρευνα χρειάστηκε να κάνετε πριν ξεκινήσετε ;


Προσωπικά δεν το βρήκα καθόλου δύσκολο, ίσως βοήθησε σ’ αυτό η ιδιότητα του ιστορικού της τέχνης αλλά και η χρόνια ενασχόλησή μου με το αντικείμενο. Αντιθέτως, ήταν για μένα μια απόλαυση καθ’ όλη την πορεία της συγγραφής του. Το δύσκολο, αν θέλετε, ήταν η αποφυγή της στείρας εξιστόρησης και παράθεσης βιογραφικών στοιχείων. Δεν ήθελα επουδενί να θυμίζει λήμμα εγκυκλοπαίδειας. Κάθε μικρό βιογραφικό έχει βασιστεί σε τεκμηριωμένη ελληνική και ξένη βιβλιογραφία και σε πολύχρονη προσωπική μελέτη, πράγμα που διασφαλίζει την αρτιότητά του. Πρόκειται για συμπυκνωμένη γνώση, πάντα δοσμένη με το προσωπικό ύφος του εκάστοτε γράφοντος. Νομίζω πως αυτό είναι και το στοιχείο εκείνο που διαφοροποιεί το βιβλίο, και κατ’ επέκταση τη σειρά, από τα συνηθισμένα βιογραφικά που κυκλοφορούν ευρέως στην ελληνική αγορά
.


b  Τα βιβλία της Όστεν είναι λιγάκι παρεξηγημένα και δεν διαβάζονται από άνδρες, ειδικά στη χώρα μας. Ποια είναι η γνώμη σας γι΄ αυτό;



Όπως προανέφερα, ο Έλληνας αναγνώστης καλώς ή κακώς δεν έχει την ιστορική και πολιτισμική ταύτιση με το έργο και την εποχή της Όστεν. Ίσως αυτός είναι ένας από τους λόγους που τα μυθιστορήματά της δεν έχουν μεγάλη απήχηση στο ελληνικό κοινό, συγκριτικά με τη διάδοσή τους στον υπόλοιπο κόσμο και την «οστενική» μανία που βλέπουμε σε παγκόσμιο επίπεδο πλέον. Όσον αφορά τώρα στον αντρικό πληθυσμό, δε νομίζω πως παίζει ρόλο το φύλο. Είναι, πιστεύω, καθαρά θέμα ιδιοσυγκρασίας και παιδείας. Για παράδειγμα, μεγάλη μερίδα των σύγχρονων αναγνωστών αγνοεί πως η Όστεν είναι μια εκπρόσωπος του κοινωνικού ρεαλισμού, που περιγράφει με σατιρική και επικριτική διάθεση όσα συμβαίνουν γύρω της. Πολλοί, κι σ΄αυτό έγκειται η παρεξήγηση, θεωρούν πως τα έργα της είναι ρομαντικές ιστορίες με ευτυχή κατάληξη (δηλαδή τον γάμο). Επειδή δεν έχουν γνώση των ιδιαίτερων κοινωνικών συνθηκών της εποχής της, δεν μπορούν να διαβάσουν πίσω από τις λέξεις και να δουν τα πραγματικά πρωτοποριακά στοιχεία της γραφής της. Της αποδίδουν, εν αγνοία τους και λανθασμένα, τον τίτλο της «κομψής κυρίας» μιας άλλης εποχής, το έργο της οποίας νομίζουν πως δεν τους αφορά. Αντιθέτως, η περίτεχνη σκιαγράφηση της ανθρώπινης φύσης, με τις αδυναμίες και τις γελοιότητες να αποκαλύπτονται διαρκώς στα βιβλία της, κάνει το έργο της διαχρονικό. Νομίζω πως φταίει η περηφάνια και προκατάληψη του σύγχρονου Έλληνα αναγνώστη, σε συνδυασμό πάντα με την ημιμάθεια. Οπότε θα τους συμβούλευα να προσεγγίσουν το έργο της με περισσότερη λογική και ευαισθησία...


b  Ποια είναι τα σχέδια σας για το μέλλον, ετοιμάζετε κάτι άλλο ;


Η αλήθεια είναι πως καταπιάνομαι με διάφορα λογοτεχνικά αυτόν τον καιρό. Μόλις τελείωσα μια δεύτερη συλλογή διηγημάτων, ενώ παράλληλα κάνω μία μετάφραση κι έχω αρχίσει κι ένα νέο μυθιστόρημα που έχει ακόμα πολύ δρόμο. Επιπλέον, υπάρχει κάτι σχετικό πάλι με την κυρία Όστεν, αλλά μέχρι να ολοκληρωθεί δε θα ήθελα να επεκταθώ σε λεπτομέρειες.


b  Κύριε Κεφαλά, σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σας και για την ενδιαφέρουσα και καλαίσθητη έκδοση που χαρίσατε σε όλους εμάς τους θαυμαστές της Τζέιν Όστεν με το βιβλίο σας. Καλή επιτυχία!

Εγώ σας ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια και την όμορφη συζήτηση που είχαμε. Εύχομαι κάθε επιτυχία στον ιστότοπό σας, κι όπως θα έλεγε και η κυρία Όστεν keep up the good work!

Λίγα λόγια για τον Αλέξανδρο Κεφαλά :


 Ο Αλέξανδρος Κεφαλάς γεννήθηκε στα Εξάρχεια στην Αθήνα το 1977. Είναι απόφοιτος του Αμερικάνικου Κολεγίου της Ελλάδας στον τομέα της Ιστορίας της Τέχνης. Στο παρελθόν εργάσθηκε ως επιμελητής έκθεσης σε γκαλερί των Αθηνών, ενώ ασχολήθηκε παράλληλα με τη διδασκαλία της ιστορίας της τέχνης. Στα ελληνικά γράμματα εμφανιστηκε το 2007. Έχει γράψει ιστορικό & σύγχρονο μυθιστόρημα, διηγήματα και ποίηση. Το 2012 συνεργάσθηκε με το λογοτεχνικό fanzin "Αστυδρόμος". Σήμερα αρθρογραφεί κατά καιρούς στην εφημερίδα "Ο Πολίτης" και είναι υπεύθυνος λογοτεχνικής αξιολόγησης στις εκδόσεις Λέμβος.

* Γιa να μαθαίνετε τα νέα του Αλέξανδρου Κεφαλά ή να έρθετε σε επαφή μαζί του , μπορείτε να κάνετε like στην προσωπική του σελίδα στο facebook => Αλέξανδρος Κεφαλάς


Πηγή : http://janeaustenonly.blogspot.gr/2015/07/blog-post.html

Παρασκευή 17 Απριλίου 2015

Μια ματιά στον κόσμο της Τζέιν Όστεν

 

Μόλις κυκλοφόρησε το βιβλίο "Μια ματιά στον κόσμο της Τζέιν Όστεν" για όσους δεν έχουν καλή σχέση με το διαδίκτυο.
 
 
Μικρά βιογραφικά
Καινούργια σειρά βιβλίων "τσέπης" από τις εκδόσεις Λέμβος

Η σειρά φιλοδοξεί να φέρει το αναγνωστικό κοινό σε μια πρώτη επαφή όχι μόνο με το έργο σπουδαίων συγγραφέων, αλλά και με την εποχή στην οποία μεγαλούργησαν, καθώς και να φωτίσει τα γεγονότα εκείνα της ζωής τους που διαμόρφωσαν την ιδιοσυγκρασία τους και κατ’ επέκταση το προσωπικό τους ύφος. Προσφέρει στο ευρύ κοινό συμπυκνωμένη γνώση για ποικίλα θέματα που σχετίζονται με τον βίο μεγάλων μορφών της λογοτεχνίας. Μέσα από τις σελίδες της ξεδιπλώνονται ιδιαίτερες πτυχές, επεισόδια και παραλειπόμενα της ζωής και του έργου τους με τρόπο απλό. Δεν πρόκειται για αυστηρά «ακαδημαϊκές» μελέτες –η τιμή αυτή ανήκει στους θεωρητικούς και μελετητές της παγκόσμιας λογοτεχνίας– αλλά ούτε και για απλοποιημένες ή εκλαϊκευμένες προσεγγίσεις. Κάθε μικρό βιογραφικό έχει βασιστεί σε έγκυρες πηγές της ελληνικής και ξένης βιβλιογραφίας και στην πολύχρονη προσωπική μελέτη του εκάστοτε γράφοντος, πράγμα που διασφαλίζει την αρτιότητά του.

Σάββατο 19 Ιουλίου 2014

Το θέρος της κυρίας Ώστεν


Βρισκόμαστε στα μέσα του καλοκαιριού και ο νους μου τρέχει για άλλη μια φορά στην αγαπημένη μου κυρία Ώστεν. Στην περσινή καλοκαιρινή ανάρτηση μιλήσαμε για τις εξορμήσεις στα διάφορα παράκτια θέρετρα και το "τελετουργικό" του θαλάσσιου μπάνιου την εποχή της Αντιβασιλείας. Οι πιο ευκατάστατοι τους θερινούς μήνες τους περνούσαν συνήθως στις εξοχικές τους επαύλεις μακριά από τη δυσοσμία της πόλης. Πως όμως κάποιος που δεν είχε τα μέσα ή τη διάθεση να ταξιδέψει στις ακτές και τις εξοχές της Αγγλίας αντιμετώπιζε το ζεστό καλοκαίρι σε μια εποχή που τα αιρκοντίσιον και οι ανεμιστήρες ήταν απλά ένα όνειρο θερινής νυκτός;
 

Εκτός από τη διαδεδομένη χρήση της βεντάλιας (τόσο για τις κυρίες όσο και για τους κυρίους) δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα σπίτια εκείνη την εποχή ήταν ψηλοτάβανα, πράγμα που επέτρεπε στον ζεστό αέρα να ανεβαίνει προς τα πάνω, και επίσης είχαν χοντρούς τοίχους που κρατούσαν την ψύξη στο εσωτερικό (ιδίως στα υπόγεια) σε υποφερτά επίπεδα. Στις αποικίες και σε πιο "εξωτικά" κλίματα υπήρχαν ειδικές βεντάλιες στην οροφή που κινούσαν οι λακέδες τραβώντας ένα κορδόνι.
 
 "Παγωτιέρα", περ. 1790.
 
Μεγάλα κομμάτια πάγου μεταφέρονταν κατά τη διάρκεια του χειμώνα από τους παγωμένους ορεινούς ποταμούς και αποθηκεύονταν σε ειδικά πέτρινα κτίσματα-ψυγεία, που βρίσκονταν είτε στις πλαγιές λόφων είτε υπογείως με προσανατολισμό το βορρά. Ο πάγος μπορούσε σε κατάλληλες συνθήκες να διατηρηθεί μέχρι και δύο χρόνια!  Τον πάγο αυτόν τον χρησιμοποιούσαν το καλοκαίρι για να σμιλέψουν περίτεχνα γλυπτά, να καταψύξουν τα ηδύποτα που σέρβιραν στα διάφορα γεύματα και στους χορούς αλλά και για να φτιάξουν παγωτό! Μια λιχουδιά που μόνοι οι πιο εύποροι μπορούσαν εκείνες τις μέρες να απολαύσουν αγοράζοντάς το ή απλά βάζοντας τους μάγειρούς τους να το κάνουν.
 
 
Από την αλληλογραφία της Τζέην Ώστεν γνωρίζουμε πως το απολάμβανε συχνά σε δείπνα φίλων και συγγενών. Την περίοδο εκείνη αν και οι τεχνικές της κατάψυξης δεν ήταν και οι καλύτερες εντούτοις η φαντασία των ζαχαροπλαστών οργίαζε αφού πειραματίζονταν με διάφορες γεύσεις και υλικά (ακόμα και με τυρί...). Η κομψότητα στην επίδειξη των λιχουδιών αυτών ήταν επίσης δεδομένη. Έτσι τα παγωτά τα σέρβιραν συνήθως δίνοντας τους και εξεζητημένες μορφές. 

 
Στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπως το Λονδίνο, το Μπαθ & το Μπράιτον, υπήρχαν και τα λεγόμενα ice houses όπου κάποιος μπορούσε να καθίσει και να παραγγείλει ένα δροσερό παγωτό ή μια κρύα λεμονάδα. Όχι κι άσχημα, αν αναλογισθεί κανείς πως μιλάμε για την Αγγλία διακόσια χρόνια πριν που το καλοκαίρι δε διαρκούσε και πολύ ή τουλάχιστον δε σημειώνονταν οι υψηλές θερμοκρασίες της Μεσογείου.
 
Καλό υπόλοιπο Καλοκαιριού!
 
 Ó Αλέξανδρος Κεφαλάς  2014


Πέμπτη 1 Μαΐου 2014

Καλή Ωστενική Πρωτομαγιά!

 
 
 
Η Άνοιξη έφτασε γεμίζοντας ευωδία τον αέρα (ακόμα και στην Αθήνα...). Την περίοδο της Αντιβασιλείας ο Μάρτιος ήταν ένας από τους σημαντικότερους μήνες του έτους. Γύρω στις 25 του μήνα, που η εκκλησία γιόρταζε τον Ευαγγελισμό, οι γεωργοί έσπερναν κι επιδίδονταν σε κάθε είδους γεωργική εργασία ενώ οι αστοί και οι αριστοκράτες ανανέωναν, ακύρωναν και σύναπταν συμβόλαια για τις νομικές τους υποθέσεις, προσελάμβαναν υπηρετικό προσωπικό και εν γένει διευθετούσαν σοβαρά ζητήματα του οίκου τους. 
 
 
Ο ερχομός της άνοιξης  έδινε, επίσης, την ευκαιρία για εξορμήσεις κι εκδρομές στη φύση μιας και ο καιρός επέτρεπε πλέον την ιππασία και τις ανοιχτές άμαξες και η κατάσταση των δρόμων θεωρείτο περισσότερο ασφαλής.
 
 
Μια  εκδρομή συχνά τελείωνε με ένα picnic σε κάποιο δροσερό ξέφωτο. Τα παρασόλια ήταν απαραίτητα για τις νεαρές κυρίες και τις δεσποινίδες που ήθελαν να διατηρήσουν την αριστοκρατική λευκότητα της επιδερμίδας τους...
 
 
Επίσης η "καλή" κοινωνία την περίοδο αυτή επέστρεφε στο Λονδίνο για την εαρινή σεζόν που διαρκούσε μέχρι το κλείσιμο του Κοινοβουλίου. Η ανανέωση της γκαρνταρόμπας με πιο ελαφρά ενδύματα του συρμού τόσο των κυριών όσο και των κυρίων ήταν επιβεβλημένη για τους χορούς και τις δεξιώσεις της αυλής και των κοσμικών σαλονιών της πόλης.
 

 
 
 Ó Αλέξανδρος Κεφαλάς  2014
 
 


Δευτέρα 14 Απριλίου 2014

Το Πάσχα της κυρίας Ώστεν

 
 
Η Μεγάλη Βδομάδα των Παθών ξεκίνησε και η σκέψη μου, παράλληλα με την αδημονία για την Ανάσταση του Θεανθρώπου, ταξιδεύει αναπόφευκτα και στην αγαπημένη μου κυρία Ώστεν.



Πως άραγε να πέρναγε εκείνη και οι σύγχρονοι της την περίοδο της Αντιβασιλείας το Πάσχα δύο αιώνες πριν;
 
 
 
Οι πασχαλινές γιορτές ή διακοπές (Easter Season/ Easter Holidays) για τους Αγγλικανούς της εποχής άρχιζαν με την Κυριακή του Πάσχα και ολοκληρώνονταν την Κυριακή της Αναλήψεως. Ως Προτεστάντισσα και κόρη ιερέα η κυρία Ώστεν θα παρακολουθούσε κάθε λειτουργία και κάθε κήρυγμα στην μικρή ενορία του Στήβεντον στα νιάτα της κι αργότερα σε εκείνη του Τσώτον. Φυσικά η εξοντωτική νηστεία, οι πολύωρες λειτουργίες της Μ. Βδομάδας, η λιτανεία του Επιταφίου και όλα τα σχετικά θρησκευτικά έθιμα της Καθολικής & Ορθόδοξης εκκλησίας της ήταν παντελώς άγνωστα. Η περίοδος της Σαρακοστής ήταν περισσότερο μια εποχή για φιλανθρωπικό έργο και εσωτερική γαλήνη, καθώς οι κοσμικές υποχρεώσεις σταματούσαν.
 
 
Η εποχή αυτή, επίσης, ήταν κατάλληλη για να ταξιδέψει κάποιος προκειμένου να δει τους συγγενείς του. Το λογοτεχνικό της έργο βρίθει από τέτοιου είδους "πασχαλινές" επισκέψεις με πιο χαρακτηριστική εκείνη του κυρίου Ντάρσυ στην έπαυλη του Ρόζινγκς προκειμένου να υποβάλλει τα σέβη του στην θεία & νονά του Λαίδη Κάθριν Ντε Μπερκ.
 
 
 
 
Το Πάσχα εθεωρείτο τότε, όπως άλλωστε και σήμερα, ο προάγγελος της άνοιξης και αυτό έδινε την ευκαιρία στις κυρίες να ανανεώσουν την γκαρνταρόμπα τους με πιο ελαφριά και πολύχρωμα υφάσματα και σχέδια του συρμού, ενώ για τις νεαρές κορασίδες η αγορά ενός καινούργιου καπέλου, που λόγο της εποχής το καλούσαν Easter Bonnet, ήταν επιβεβλημένη. Κορδέλες, λουλούδια και φτερά επιστρατεύονταν για το νέο αυτό απόκτημα. Ήδη από τους ρωμαϊκούς χρόνους πίστευαν πως χαρίζει καλοτυχία το να φοράς κάτι όμορφο αλλά κυρίως καινούργιο την εποχή της άνοιξης.
 
 
Το ψήσιμο και η κατανάλωση, κατά τη Μεγάλη Παρασκευή, των λεγόμενων "cross buns", γλυκά τσουρεκάκια ή σταφιδόψωμα με το σχήμα του σταυρού πάνω τους, είναι μια παλιά αγγλική παράδοση. Σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες, τα ψωμάκια αυτά, αν δεν τρώγονταν εκείνη την ημέρα, δε μούχλιαζαν και έπρεπε να τα κρεμάσεις κάπου μέσα στο σπίτι για γούρι. Τη Μ. Παρασκευή, λοιπόν, οι δρόμοι και οι αγορές γέμιζαν με μικροπωλητές που διαλαλούσαν τα πασχαλινά  γλυκόψωμα με το ακόλουθο ποίημα:
 
"Hot cross buns!
 Hot cross buns!

One ha’ penny, two ha’ penny, Hot cross buns!


If you have no daughters,
Give them to your sons

One ha’ penny,
two ha’ penny, Hot Cross Buns!"
 
 
 
Επίσης η βαφή των πασχαλινών αυγών ήταν γνωστή την περίοδο της Αντιβασιλείας και γινόταν με τον φλοιό των κρεμμυδιών και το ζωμό από τα παντζάρια. Τουλάχιστον μοιραζόμαστε μια κοινή πασχαλινή παράδοση με τους Αγγλικανούς και την κυρία Ώστεν. Καθώς η αποχή από την βρώση αυγών συνηθιζόταν και από τους Προτεστάντες Άγγλους την περίοδο της Σαρακοστής, τα βραστά βαμμένα κόκκινα αυγά ήταν μια λιχουδιά που όλοι λαχταρούσαν να φάνε την Κυριακή του Πάσχα στο επίσημο πασχαλινό γεύμα.  
 


 
 
Καλό & Άγιο Πάσχα!
 
 Ó Αλέξανδρος Κεφαλάς  2014

Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 2013

Καλή Χρονιά!

Η κυρία Ώστεν σας εύχεται μια Καλή & Δημιουργική Χρονιά απολαμβάνοντας το τσάι της στο αρχοντικό του αδελφού της στο Κεντ.
 

Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2013

Τα Χριστούγεννα της κυρίας Ώστεν

 
 
Τα Χριστούγεννα με τη μορφή που τα γνωρίζουμε σήμερα είναι "δημιούργημα" της Βικτοριανής Αγγλίας και όχι της εποχής της Αντιβασιλείας, που έζησε και μεγαλούργησε η κυρία Ώστεν. Δεν είναι τυχαίο πως οι αστικές ιστορίες του Καρόλου Ντίκενς (1812-70) βρίθουν χριστουγεννιάτικων περιγραφών με αποκορύφωμα την ίδια τη "Χριστουγεννιάτικη Ιστορία" ("A Christmas Carol"). Το έθιμο του στολισμένου έλατου καθιερώθηκε στην Αγγλία από τον βασιλικό σύζυγο της βασίλισσας Βικτωρίας, πρίγκηπα Αλβέρτο, νεότερο γιο του δούκα του Σαξ Κόμπουργκ, (αν και η πρώτη αναφορά για στολισμένο χριστουγεννιάτικο δένδρο με κεράκια, πορτοκάλια, επιχρυσωμένα αμύγδαλα, χρωματιστό χαρτί και μια μικρή ξύλινη φάρμα στη βάση κατά το "γερμανικό" τρόπο έρχεται από το παλάτι του Ουίνσδορ στα 1820, όπου η βασιλική οικογένεια περνούσε την περίοδο των Χριστουγέννων) ενώ η πρώτη χριστουγεννιάτικη κάρτα δημιουργήθηκε το 1843... Πώς, λοιπόν, γιόρταζε η ίδια η κυρία Ώστεν την περίοδο της Αντιβασιλείας τα Χριστούγεννα;
 

Χριστουγεννιάτικο δένδρο γύρω στα 1820.
 
 
Η πρώτη Χριστουγεννιάτικη Κάρτα, φιλοτεχνήθηκε από τον John Callcott Horsley στο Λονδίνο το 1843 κατόπιν παραγγελίας του Sir Henry Cole. 
 

Οι αναφορές μέσα στα μυθιστορήματά της είναι αρκετές, πράγμα που υποδηλώνει πως την περίοδο της Αντιβασιλείας τα Χριστούγεννα γιορτάζονταν επίσης με θρησκευτική κατάνυξη και κοινωνική λαμπρότητα. Από το Μεσαίωνα ήδη, με μια παύση στα μέσα του 17ου αι. κατά τη διάρκεια της πουριτανικής "δημοκρατίας" του Κρόμγουελ, δινόταν την περίοδο των Χριστουγέννων ιδιαίτερη σημασία στην προετοιμασία των εορτασμών, που περιλάμβαναν μεγάλη κατανάλωση φαγητών, ποτών, μουσική, χορό και θεατρικές παραστάσεις. H ανταλλαγή της καθιερωμένη ευχής "Merry Christmas & A Happy new Year" καθώς και των χριστουγεννιάτικων δώρων απαντάται στην Αγγλία ήδη από τις αρχές του 18ου αι. σε διάφορες ιστορικές πηγές.
 
 
 
Η κυρία Ώστεν μπορεί να μην είχε κάποιο έλατο στη διάθεση της για να στολίσει, καθώς το έθιμο αυτό έγινε του συρμού μερικά χρόνια μετά το θάνατό της, αλλά αυτό δεν την εμπόδιζε την περίοδο των Χριστουγέννων να διακοσμεί το σπίτι της με γιρλάντες από δάφνες, δενδρολίβανο, γκι και λοιπές πρασινάδες, ένα παγανιστικό έθιμο, που έλκει την καταγωγή του από τα ρωμαϊκά Σατουρνάλια, που γιορτάζονταν την ίδια περίοδο του έτους και που ενσωματώθηκε μετέπειτα στη Χριστιανική θρησκεία.
 
 
 
Όλα τα σπίτια, οι εκκλησίες και οι διάφοροι χώροι, εσωτερικοί & εξωτερικοί, την περίοδο των Χριστουγέννων απ' άκρη σ' άκρη σε ολόκληρη την Αγγλία, στολίζονταν με πλούσιες πρασινάδες που έδιναν χρώμα στις μουντές χειμωνιάτικες μέρες του Δεκέμβρη.
 
 
Το έθιμο της ανταλλαγής του φιλιού κάτω από ένα κρεμασμένο κλαδί ή μπουκέτο με γκι ήταν επίσης διαδεδομένο την εποχή της Αντιβασιλείας, παρά τους αυστηρούς κανόνες του κοινωνικού decorum. 

Ο καπνοκαθαριστής δίνει φιλί στην υπηρέτρια της κουζίνας, χαρακτικό περ. 1800. 


 

Την περίοδο των Χριστουγέννων τα σχολεία έκλειναν για διακοπές και τα παιδιά γύρναγαν  στα πατρικά τους όπου πέρναγαν τις γιορτές μαζί με την οικογένειά τους. Χορούς, δεξιώσεις αλλά και πολυτελή δείπνα παρέθεταν οι πιο εύποροι για συγγενείς και φίλους. Τα τραπεζώματα αυτά ήταν πλούσια με πολλά πιάτα και γλυπτά από ζάχαρη!


Η κυρία Ώστεν σίγουρα θα απολάμβανε τις χριστουγεννιάτικες συνταγές, όπως την πίτα του Γιορκσάιρ, τις διάφορες τάρτες και φυσικά την παραδοσιακή πουτίγκα (συνδεδεμένη με τα Χριστούγεννα ήδη από την εποχή της βασιλείας του Γεώργιου Ι). Το αποκορύφωμα των εορταστικών γλυκών την εποχή της Αντιβασιλείας ήταν το κέικ της "Δωδέκατης Νύχτας" των Χριστουγέννων, όπου σε μία  παιχνιδιάρικη ατμόσφαιρα το σέρβιραν μαζί με γενναίες ποσότητες ποντς, στο αρχοντικό του αδελφού της Έντουαρντ στο Κεντ.
 
Το κέικ της "Δωδέκατης Νύχτας."
Η παραδοσιακή Πουτίγκα.

Περίτεχνα γλυπτά από ζάχαρη κοσμούσαν το χριστουγεννιάτικο τραπέζι των πιο εύπορων.
 
Το παιχνίδι της "Δωδέκατης Νύχτας", δημοφιλές από το Μεσαίωνα ήδη, δεν ήταν τίποτε περισσότερο από ένα παιχνίδι φάρσας και ρόλων. Στο παρελθόν έπαιρναν μέρος όλα τα μέλη του σπιτιού, οικογένεια και προσωπικό μαζί. Όποιος έβρισκε στο κομμάτι του κέικ ένα αποξηραμένο φασόλι γινόταν ο βασιλιάς της δωδέκατης νύχτας και όποιος ένα αποξηραμένο μπιζέλι, η βασίλισσα. Εκείνοι είχαν τον απόλυτο έλεγχο  των παιχνιδιών και των μιμήσεων καθ' όλη τη διάρκεια της βραδιάς. Την εποχή της Τζέην Ώστεν κυκλοφορούσαν ειδικά χαρτάκια με διαφορετικούς χαρακτήρες (πχ. ο Τούρκος, η Βοσκοπούλα, ο Μεθυσμένος κοκ) που μπορούσες να τα κόψεις κι έπειτα να βάλεις τους καλεσμένους σου να διαλέξουν ένα στην τύχη μέσα από ένα καπέλο. Ο καθένας έπρεπε κατά τη διάρκεια της νύχτας να μεταμφιεστεί αλλά και να συμπεριφέρεται ανάλογα με το "χαρακτήρα" που του είχε λάχει. Αν και πλέον δεν καθορίζονταν οι "βασιλείς" από τα κομμάτια του κέικ, το γλύκισμα παρέμεινε σημαντικό για τον εορτασμό της βραδιάς.
 
Παίζοντας τη "Δωδέκατη Νύχτα," χαρακτικό, τέλη 18ου αι.
 
Ως καλή Αγγλικανή η κυρία Ώστεν την ημέρα των Χριστουγέννων θα παρακολουθούσε από το στασίδι της τη λειτουργία μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς της. Φυσικά τα χριστουγεννιάτικα άσματα και οι ύμνοι ήταν πολλοί διαφορετικοί απ' αυτούς που σήμερα ψάλλονται. Μαζί με τα παραδοσιακά τραγούδια των Χριστουγέννων από τοπικές μπάντες, καινούργιες θρησκευτικές συνθέσεις και ορατόρια παρουσιάζονταν στις εκκλησίες την εποχή εκείνη. Έπειτα θα βοηθούσε στις προετοιμασίες του χριστουγεννιάτικου γεύματος, που θα απολάμβανε με την οικογένειά της, ενώ για το δείπνο θα ήταν καλεσμένη σε κάποιο γειτονικό φιλικό ή συγγενικό σπίτι, όπου θα πέρναγε το βράδυ της παίζοντας χαρτιά κι άλλα κοινωνικά παιχνίδια, διασκεδάζοντας με μουσική στο πιάνο ή ακόμα και χορεύοντας. Η Τζέην Ώστεν, μπορεί να γιόρταζε λίγο διαφορετικά τις εορτές των Χριστουγέννων, αλλά το σίγουρο είναι πως τις απολάμβανε εξίσου με τους μεταγενέστερους βικτοριανούς.
 
 
 
"Καλά & Άγια Χριστούγεννα σε όλους!"
 

 Ó Αλέξανδρος Κεφαλάς  2013